Tuesday, August 16, 2016

Presentatie boek over het leven van de ouders van Kinga Ban - van wie ik destijds Hongaars heb geleerd!!

Presentatie boek over het leven van de ouders van Kinga Ban

+
Op zaterdagavond 10 september zal DV tijdens het jubileumconcert van de veertigjarige stichting Hulp Oost-Europa in Harderwijk het boek ‘Nieuwe moed, leven met de kerk in Oost-Europa’ gepresenteerd worden. Waar Sela-zangeres Kinga Bán die avond in Harderwijk hoopt te zingen, hebben haar ouders een prominente plaats in deze uitgave: Jozsef en Giti Bán vertellen hoe hún ouders onder het communisme leden, hoe zijzelf naar de vrijheid gevlucht zijn, hoe hun kinderen in Nederland integreerden.

Jubileum concert Stichting Hulp Oost-Europa in Harderwijk


 

Kinga Bán zingt tijdens het jubileumconcert van stichting Hulp Oost-Europa, die 40 jaar bestaat. Het concert heeft plaats op 10 september 2016 om 20.00 uur in de Grote Kerk in Harderwijk (Kerkplein 1). Tijdens dit concert zal ook het Hervormd Mannenkoor IJsselmuiden-Grafhorst o.l.v. Freddy Veldkamp optreden. Het orgel wordt bespeeld door Harry Hamer. Hans van Roest speelt vleugel en Marloes de Jong speelt viool. Het concert is gratis.

Het concert wordt gehouden wegens het 40-jarig bestaan van stichting Hulp Oost-Europa. Kinga Bán is gevraagd om medewerking te verlenen, omdat haar Hongaarse grootouders een van de eerste contacten waren die Hulp Oost-Europa had in Hongarije. Kinga is bekend vanwege haar optredens bij Sela. Ze zingt vanaf haar 12e jaar in de kerk en is in 2005 afgestudeerd aan het conservatorium. Kinga is betrokken bij de Opwekkingsconferentie en heeft meegewerkt aan Psalmen voor Nu en Life@Opwekking. Ook zong ze een aantal jaren in het koor Gospel Boulevard. Naast Sela zingt ze bij trouwdiensten en geeft ze zangworkshops.

Sinds 1976 helpt de stichting plaatselijke christelijke gemeenten in Oost-Europa om diaconaal bewust te zijn en oog en hart te hebben voor de naaste in nood. Hulp Oost-Europa helpt ook bij gemeenteopbouw, zodat het Koninkrijk van God wordt uitgebreid. Het christelijk onderwijs krijgt ook steun, zodat kinderen worden voorbereid om hun plek in de maatschappij te krijgen en volgelingen van de Here Jezus worden. Dit jaar wil de stichting het kinderwerk in Oost-Europa centraal stellen. Kinderen hebben immers de toekomst. Dit perspectief wil de stichting we ook kinderen in Oost-Europa bieden. Daarom zal er tijdens het jubileumconcert de collecte gehouden voor dit doel.


Datum: 10-09-2016
Locatie: Grote Kerk Harderwijk (Kerkplein 1)
Aanvang: 20:00 uur

Lees meer: https://hulpoosteuropa.nl/agenda/jubileumconcert-in-harderwijk/

Monday, June 27, 2016

Nieuw Levensteken Nr. 104 kerkbode Herv. Gemeente Sion, Houten, Juni en Juli 2016

“Dit is het woord van de HEERE tot Zerubbabel: Niet door kracht en niet door geweld, maar door Mijn Geest, zegt de HEERE van de legermachten. Wie bent u, grote berg? Voor de ogen van Zerubbabel zult u een vlakte worden.” Zach. 4: 6-7

Beste Gemeenteleden!
Twee weken geleden heb ik bij de “Senioren club” van de Gazdagret gemeente gesproken op een zendingsmiddag. Al vele jaren leven vele 60+ers uit de gemeente erg mee met mijn werk, ook vaak in heel praktische zin. Toen ik uit Bosnie terugkwam met verhalen uit “verre landen”, was de vraag direct, wanneer kom je hierover vertellen? “Samen dienen in God’s zending”, was het thema.

Zendingsmiddag bij “Senioren Club” Gazdagrét
Ik begon mijn verhaal met het benadrukken van het belang van het hebben van een “thuisfront”. Voor Paulus en Barnabas functioneerde de gemeente van Antiochie als het „thuisfront”. Als we de zendingsreizen lezen in het boek Handelingen, dan zien we dat het zendingswerk geen succesverhaal is, en dat het gepaard gaat met een geestelijke strijd (Ef. 6). De senioren van de Gazdagrét gemeente begrepen heel goed, dat ook al kunnen ze zelf niet „naar het front”, toch spelen ze een heel belangrijke rol in het zendingswerk, door hun voorbede, hun gaven en op de wijze waarop ze in practische zin helpen. Er ging een wereld voor hen open, dat ze niet alleen een verantwoordelijkheid hebben om te bidden dat de Gazdagrét gemeente een missionaire gemeente mag zijn in de wijk, maar ook om mee te leven met de hele kleine protestantse kerken in Kroatie, en in Bosnie, en voor het werk in Midden- en Oost-Europa waarbij ik betrokken ben.

Grote uitdagingen
Hoe belangrijk een sterk thuisfront is voor een zendingswerker, heb ik al vele jaren ervaren, maar ook weer recentelijk. Nu ik me meer en meer verdiep in wat er speelt op de Balkan, waar ruim twintig jaar geleden nog een burgeroorlog woedde, dan realiseer je je voor welke grote uitdagingen de kleine protestantse kerken staan. Wat zijn er nog vele „schaduwen van het verleden” in Midden- en Oost-Europa. Hoe in deze situatie het Evangelie van Jezus Christus door te vertalen en door te geven, op een relevante manier, dat is de grote vraag. Hoe het verleden te verwerken? Dit zijn grote uitdagingen voor de kerken, en als zendingswerker kom je die „schaduwen” ook tegen, in allerlei vormen. Het helpt totaal niet als je je opstelt met een houding van: „ik heb een oplossing voor uw probleem”. Wat heel belangrijk is, dat je je realiseert dat uiteindelijk alleen de Here een uitkomst kan geven, en dat je daarbij misschien een instrument mag zijn, een verbindingsschakel. Om met de woorden van Zacharia te spreken, je ziet om je heen dat er „grote bergen” bergen zijn, die door Zijn Geest tot „een vlakte” worden. „Niet door kracht en niet door geweld, maar door Mijn Geest, zegt de HEERE van de legermachten.” Zomaar wat voorbeelden.

Begin mei kwamen zo’n dertig missiologen en zendingswerkers die betrokken zijn bij het Netwerk voor Missiologie in Midden- en Oost-Europa (CEEAMS) in Osijek bijeen om samen na te denken over de verschillende migratie ervaringen in Oost-Europa van de laatste 25 jaar. Na de val van het IJzeren Gordijn kwamen velen uit het Westen naar het Oosten. Met de uitbreiding van de EU in 2004 gingen velen uit het Oosten werken in het Westen en Zuiden van Europa. En nu de migratie stroom a.g.v. de „Arabische lente”. Vele kerken in Midden- en Oost-Europa zoeken een weg, hoe met deze vragen om te gaan. Daarom was het doel van deze conferentie om samen na te denken hoe de kerken op deze vragen zouden kunnen reageren, vanuit bijbels-missionair perspectief.

Zomaar een greep uit de reakties:
- „Wat is het stimulerend om de overeenkomsten te zien tussen de situatie in Zuid-Africa en Oost-Europa” (Prof. Kritzinger, Zuid-Afrika).
- „De conferentie was een perfecte plaats om veel te leren. De deelnemers kwamen uit veel verschillende plaatsen en brachten uiteenlopende ervaringen met zich mee, waardoor ik beter de verbinding tussen de theorie en de praktijk van zending ben gaan zien.”(Prof. Petraru, Roemenie).
- „Als zendingswerker vind ik het interessant om te zien hoe we zending van verschillende kanten kunnen benaderen. Het perspectief van de Orthodoxe christenen heeft me geholpen om de huidige situatie in het multi-ethnisch en multi-religieuze Bosnie Hercegowina te begrijpen. Ik heb ook een breder perspectief gekregen op missiologie in deze wereld.” (Mark, USA/BiH)
- „Ik heb het gevoel dat onze missiologie vandaag te statisch is, en de woorden en begrippen mist om op een relevante manier de huidige situatie van migratie te beschrijven en om een brug te bouwen tussen de theologische en kerkelijke praktijk. Het grote belang van deze conferentie was dat we kennis en ervaring konden uitwisselen.” (Prof. Nagy, Amsterdam).
- „Het belangrijkste voor mij was dat er benadrukt werd dat migranten mensen zijn, die geschapen zijn naar het beeld van God.”(Ruslan, Kyrgystan, PhD student).
- „Ik was voor de eerste keer op zo’n conferentie. Het was heel verrijkend voor me, om de verschillende perspectieven te horen. Ik kijk nu anders naar mijn eigen land, en begrijp nu beter hoe dialoog een instrument kan zijn om een gemeenschap te bouwen waar men elkaar verstaat.” Cyriacus, Nigeria, 3e jaars theol. Student).
Het organiseren van zo’n conferentie op zich is ook een grote uitdaging, een andere „grote berg”, als je b.v. achter de schermen kijkt wat er allemaal bij komt kijken om mensen van verschillende achtergronden bij elkaar te brengen, visa, en hotels te regelen, etc. Dit was een nieuwe ervaring voor de stafleden van het ETS in Osijek. Ook een nieuwe ervaring voor Ica en Klari van de Senioren club van de Gazdagret gemeente, die als vrijwilliger hielpen. Met dankbaarheid zagen we hoe de deelnemers soms grote financiele offers brachten om naar de conferentie te komen. Dank voor jullie voorbede als „thuisfront”, waardoor „grote bergen”werden tot een „vlakte”!

Zomer programma voor promotie studenten
Leren. Hoe doe je dat? Vraag dat maar eens aan degenen die juist eindexamen hebben gedaan. Je leert uit boeken, maar ook heel veel van elkaar, en natuurlijk van je docenten. Maar een ding heb je ook nodig: tijd! In Oost-Europa zijn een toenemend aantal predikanten en theologen bezig met hun PhD studie. Velen houden zich bezig met het doordenken van aktuele vragen waar de kerken voor staan. Maar ze maken maar weinig voortgang, omdat ze ondertussen leiding geven aan een zendingsorganisatie, of een theol. opleiding, en/of zijn predikant van een gemeente of werken als jeugdwerkleider in een kerk. Velen hebben daarnaast ook een gezin met kinderen.
Het dringende verzoek kwam tot ons, om een mogelijkheid te scheppen, om onder leiding van enkele mentoren, om enkele weken intensief in de bibliotheek van Osijek los van dagelijkse beslommeringen te kunnen studeren. Van 4 tot 30 juli a.s. wordt voor de eerste keer dit zg. Doctoral Colloquium gehouden. De deelnemers komen uit Rusland, Ukraine, Kyrgystan, en Roemenie, en uit verschillende kerkelijke achtergronden. Zelf hoop ik de eerste twee weken van juli samen met een collega, als mentor aanwezig te zijn. Voor meer informatie: www.ceeams.org.

Ontmoetingen …
In een tijd van sociale media, ontmoet je mensen al lang niet alleen meer „face-to-face”. Maar ook dat komt – gelukkig – voor!
- Vorige maand was een groep studenten van het Hoornbeeck College uit Amersfoort op bezoek bij de Gazdagret gemeente, met ondergetekende als vertaalster. Een van de vragen: „Hoe bent u ertoe gekomen om de zending in te gaan?”Een andere:„Wie is de Here God voor u?” Heel goed gesprek volgde.
- Regelmatig ontmoet ik Nina, die leiding geeft aan een netwerk van Roma predikanten en kerken in Zuid-Oost Europa. We spreken over allerlei zaken die ze tijdens haar reizen tegenkomt. „Ik krijgt de indruk dat er een patroon is hoe Roma uit het Oosten naar het Westen van Europa migreren en daar nieuwe christelijke gemeenten stichten.” Met enkele collega’s is ze bezig met het organiseren van een toerustings conferentie voor Roma werkers en predikanten, eind september, waar 250 deelnemers worden verwacht uit 41 landen, waarvan de helft Roma! Vaak ook vraagt ze praktisch advies. „Kun je even kijken naar de begroting, want we moeten nog fondsen werven.” Er blijkt nog een gat te zijn van 25%, 12.000 euro.
- Een Skype bericht van Eszter. De verdediging van mijn MA eindscriptie is goed verlopen. Vier jaar geleden liep Eszter college missiologie bij me, bij het Baptisten seminarie in Budapest. Drie jaar geleden begon ze met haar scriptie, trouwde, werd full-time zendingswerkster onder de Roma, kreeg een kind… En dus schoot de scriptie niet op. Vele begeleidingsgesprekken vonden plaats via Skype over het thema hoe Roma vrouwen tot geloof komen, en welke factoren daar een positieve / negatieve invloed op hebben. De uitkomsten zijn de moeite waard.
- Een Facebook bericht van Pali, een Roma predikant in het oosten van Hongarije. Szilvi, zijn vrouw studeert aan het Baptisten Seminarie. Regelmatig hebben we contact met elkaar. Ik probeer hen te ondersteunen in hun werk en krijg dan ook persoonlijke vragen. „Mijn moeder ligt op sterven. Wil je voor haar en voor ons bidden?” Gelukkig gaat het nu iets beter.
Koffiedrinken met Terry. Vorig jaar is zijn vrouw overleden. Hij is katholiek opgevoed, maar wilde dertig jaar lang niets van de kerk weten. Na het overlijden van zijn vrouw is dat veranderd. Regelmatig leest hij nu een dagboekje, en het is heel bijzonder om te zien hoe zaad van het Woord aan het groeien is.

Dan zijn er de regelmatige beleidingsgesprekken met Sungkon, een zendingswerker uit Zuid-Korea, die sinds 2011 bezig is met zijn promotie studie, o.l.v. Dr. Dorottya Nagy en mijzelf. Daarnaast leidt hij een koreaanse gemeente in Slowakije, en geeft colleges Missiologie en heeft ook nog een gezin. Hij ontvangt regelmatig bezoek van zijn uitzendende gemeente in Korea.

Dank en Gebed
1. Bid voor het Doctoral Colloquium in Osijek. Bid voor alle praktische details, visa, reizen, financien, etc. en voor de ETS staf, maar vooral dat het een leerzame ervaring mag zijn, voor de deelnemers, voor de mentoren en voor ons allen. Bid ook dat de groep mag groeien in de eenheid in Christus.
2. Dank en bid voor het werk van Nina, en voor alle voorbereidingen voor de Roma conferentie in September. Ze hoopt in oktober naar Nederland te komen. Bid om goede contacten. (Nina spreekt trouwens goed Nederlands!)
3. Bid voor de 60+ club dat ook zij steeds meer een thuisfrontcommissie zouden kunnen worden.
4. Bid voor Pali en Szilvi en hun gezin, ook voor de Roma gemeente in Biharkeresztes. Bid dat er iemand gevonden mag worden – of een partner gemeente - die als mentor naast hen kan staan en kan adviseren in praktische zaken.
5. Bid voor Sungkon voor zijn gezondheid en voor alle verantwoordelijkheden die hij draagt.
6. Bid voor de vele ontmoetingen, voor wijsheid in gesprekken. Ook voor mijn gezondheid, mijn rug- en heupproblemen vragen voortdurend aandacht.

Tenslotte
Ik ben heel dankbaar om samen met anderen in God’s dienst te mogen staan, samen met collega’s in Midden- en Oost-Europa, en samen met de ETS staf, werkend vanuit de breed thuisfront. De situatie in Oost-Europa is niet eenvoudig. De schaduwen van het verleden zijn overal, ook vele „mijnenvelden”. Geduld en liefde zijn nodig. Zonder thuisfront red je het niet. Dankbaar ben ik ook voor de nieuwe Thuisfront commissie van Sion, en voor het meeleven van de Senioren club van de Gazdagret gemeente.
In verbondenheid,
Anne-Marie Kool

Monday, April 18, 2016

Nieuw Levensteken Nr. 103 Kerkbode Herv. Gemeente Sion, Houten, Mei 2016

 “Wees niet bevreesd, want Ik ben met u, wees niet verschrikt, want Ik ben uw God. Ik sterk u, ook help Ik u, ook ondersteun Ik u met Mijn rechterhand, die gerechtigheid werkt.”   Jesaja 41: 10

Beste Gemeenteleden!

Met grote dankbaarheid kijk ik terug op de uitzenddienst van twee weken geleden, waarin we als gemeente en zendingswerker opnieuw aan elkaar werden verbonden. “Zoals de Vader Mij gezonden heeft, zo zend ik ook u…”. Het accent viel op mijn uitzending, maar in wezen werden we allen opnieuw uitgezonden. Samen mogen we in Zijn dienst staan, en elkaar daarin aansporen en bemoedigen.

Het was voor mij heel bijzonder dat ik bij de inzegening ook bovenstaande tekst mee kreeg. In 1978, toen ik voor het eerst Hongarije bezocht om bijbels en christelijke literatuur te brengen, was dit vers heel bepalend voor onze reis. Wat een houvast voor de toekomst: “en zie Ik ben met u…” (Mt. 28)

Orientatiereis naar Bosnië

Nog vol van de uitzenddienst vertrok ik de volgende dag naar Bosnië-Herzegovina, met als doel om inzicht te krijgen in de missionaire uitdagingen en in de situatie van de opleiding van predikanten. Tuzla, Sarajevo en Mostar, het zijn plaatsen die vaak de voorpagina’s haalden, toen daar ruim twintig jaar geleden een onvoorstelbare burgeroorlog woedde, om over Srebrenica maar niet te spreken. Er is maar een handjevol protestanten (evangelische christenen), nog geen 0,02% (in 25 gemeenten) op een bevolking van 3.8 miljoen. Het land valt uiteen in drie bevolkingsgroepen, die van oudsher verbonden zijn met de godsdienst: de Bosnische Moslims (50%), Servische Orthodoxen (35%) en Kroatische Katholieken (15%). In de hoofdstad Sarajevo (360.000 inwoners, 90% moslim), wonen maar 300 Bosnische evangelische christenen, met bijna 100 zendingswerkers, 90% van alle zendingswerkers in het land.

Bosnië krijgt een gezicht

Zomaar een indruk van enkele ontmoetingen, waardoor Bosnië voor mij een gezicht heeft gekregen. Pastor Slavko uit Sarajevo is oud-student van het ETS. Ik had hem in januari j.l. leren kennen bij een bijeenkomst om de behoeften aan missiologisch onderwijs en bijscholing van predikanten in kaart te brengen. Hij en zijn vrouw Sanja getuigen van een radicale omkeer in zijn leven, als oud-maffiabaas, maar ook van Gods zorg en trouw, omdat hij al driemaal van een heel ernstige ziekte werd genezen. Hij is een echte bruggenbouwer, die door velen gerespecteerd wordt. Regelmatig wordt hij uitgenodigd om evangelisatiebijeenkomsten te leiden voor universiteitsstudenten in Engeland. Voor zijn levensverhaal: http://joshirby.com/better-stories/slavko/.
Pastor Zoran leidt een gemeente van zo’n 30-40 leden in Tuzla, en is de enige protestantse predikant in een gebied van een half miljoen inwoners. Zijn dichtstbijzijnde collega is Slavko, die op drie uur rijden van hem af woont. Nives, zijn vrouw studeerde aan het ETS.
Pastor Bernard leidt een gemeente in Capljina, vlakbij Mostar. Hij is bijna klaar met zijn MA studie aan het ETS, over leadership training van een volgende generatie, o.l.v. een docent uit Amerika. Maar hij wordt pas echt enthousiast als hij spreekt over “coffee evangelism”, aansluitend op de diepgewortelde traditie in Bosnië om samen koffie te drinken. “Het is een proces dat iemand Christus leert kennen, dat kan toch juist heel goed onder het genot van een kop koffie?” Zijn vrouw Nadi brengt dat al een beetje in praktijk met haar vrouwen club. “Ik vind het wel heel erg spannend om vrouwen te ontmoeten die niet tot onze gemeente behoren, die b.v. van moslim achtergrond zijn, ik word echt uitgedaagd om uit mijn isolement te komen en om nieuwe wegen te leren gaan.”

Indrukken
En dan kom je weer thuis, boordevol indrukken.
Vaak met veel kunst en vliegwerk - via stijle en smalle straatjes – lukte het om het aangegeven adres te vinden, omdat gemeenten niet in kerkgebouwen, maar in een woonhuis samenkomen. Niet snel zal ik de karkassen van huizen vergeten, die ook na twintig jaar nog getuigen van de enorme verwoesting van soms hele dorpen. Hoe is dat toch mogelijk in een land dat officieel 50% christen is? Bosnië is qua natuurschoon een prachtig land, met redelijk goede wegen. Er is veel werk verzet om de uiterlijke schade van de oorlog te herstellen, maar duidelijk is dat er onder de oppervlakte nog een soort drievoudige apartheid bestaat: Bosniërs, Serviërs en Kroaten.

Temidden van zo’n complexe situatie lijken de kleine evangelische gemeenten nogal in een isolement te leven, wat ook geen wonder is, ze horen niet tot een van de drie dominante bevolkingsgroepen/godsdiensten. Het gevoel van isolement en diepe vermoeidheid proefde je sterk bij een aantal predikanten: “de grond voor het evangelie is hier heel hard, er is veel weerstand.”  Zending is hier zeker geen succesverhaal. Wat ik eigenlijk niet gehoord heb, is de vraag (of de worsteling?) hoe het evangelie door te geven in een land met bijna 50% moslims. Aan een bijbelschool overweegt men binnenkort de enige cursus over de islam te schrappen.

De evangelische christenen noemen zich “eerste generatie christenen”.  Het is echter wel opvallend dat er een zoeken is naar de protestantse wortels in de eigen geschiedenis. Dan is de verbinding met mijn studie van de Hongaarse zendingsgeschiedenis snel gemaakt. De voormalige Lutherse kerk die het stadsbeeld van Sarajevo domineert, getuigt ook van die wortels. Dit zoeken kwam ook naar voren in een ontmoeting met Josh Irby, een Amerikaanse zendingswerker, die een Irby straat ontdekte in de binnenstad van Sarajevo, verwijzend naar een Engelse zendingswerkster uit het midden van de 19e eeuw die veel voor Bosnië betekende. Zie zijn boek: https://www.scribd.com/doc/86476731/Meeting-Miss-Irby-Preview. Ik kon hem met allerlei dwarsverbindingen helpen. “Had ik je maar tien jaar eerder ontmoet.”

In deze ingewikkelde en verdeelde situatie lijkt samenwerking in Gods zendingswerk een sleutelwoord te zijn. Misschien dragen de vele zendingsorganisaties wel ongewild bij aan het versterken van deze verdeeldheid. Bemoedigend is te horen van nieuwe vormen van samenwerking, namelijk binnen Oost-Europa zelf. Zendingswerkers uit de Oekraïne gaan in het westen van Bosnië meewerken in het planten van nieuwe gemeenten.

Het moge duidelijk zijn, dat je na zo’n oriëntatie bezoek met meer vragen dan antwoorden thuis komt.

Dank en gebed
1. Dank voor Slavko en Sonja (Sarajevo), voor Bernard en Nadi (Capljina) voor Zoran en Nives (Tuzla), voor hun werk in Gods wijngaard en voor hun volharding vaak in eenzame situaties.
2. Bid dat in een situatie waarin zoveel verdeeldheid en gebrokenheid is, de heelmakende kracht van het Evangelie mag doorbreken. Bid voor predikanten en christelijk werkers, om wijsheid om in zo’n verdeelde situatie een bruggenbouwer te zijn en om het juiste Woord op het juiste moment te spreken. Bid ook om wijsheid hoe hierbij aan te sluiten in de bijscholing en opleiding van predikanten.
3. Bid voor de CEEAMS conferentie in Osijek van 10-13 Mei a.s. over migratie, met missiologen en predikanten uit heel Oost-Europa.
4. Dankt en bid voor het ETS, dat zoveel predikanten en zendingswerkers heeft opgeleid in Oost-Europa, en met name voor het Osijek Institute for Mission Studies, dat in samenwerking met anderen missiologisch onderwijs en missionaire toerusting van predikanten en zendingswerkers in deze regio hoopt te versterken, dat een verbinding legt met de uitdagingen van de context waarin zij leven.


In verbondenheid,
Anne-Marie Kool

Monday, March 21, 2016

Nieuw Levensteken Nr. 102 Kerkbode Herv. Gemeente Sion, Houten, April 2016

Nieuw Levensteken    Nr. 102                                                             21 maart 2016

Beste Gemeenteleden!

“Uw weg was door de zee, Uw pad door grote wateren, en Uw voetstappen werden niet bekend. U leidde Uw volk als een kudde door de hand van Mozes en Aaron.”
Ps. 77: 20 en 21

Het lied God gaat zijn ongekende gang werd heel vaak gezongen in de opwekking van de Hongaarse kerken na de Tweede Wereldoorlog (1945-1950). Mede daarom koos ik het als titel van mijn dissertatie: God moves in a mysterious way. Dit lied van William Cowper is gebaseerd op bovenstaande verzen uit ps. 77, de tekst voor mijn uitzenddienst van 1993.

God gaat zijn ongekende gang…
Dit lied is ook kenmerkend voor hoe de Here mijn leven heeft geleid, geboren in Oud-Alblas, ook de bakermat voor mijn interesse in Hongarije, via Utrecht en Houten, naar Budapest en Oost-Europa. In 1978 hoorde ik voor het eerst Zijn stem: ben je bereid je leven te geven om een kanaal te worden van Mijn levend water, in Mijn zendingswerk? „Ja Here, hier ben ik, gebruik me, waar U maar wilt en hoe U maar wilt.” Aanvankelijk leek het erop dat die weg naar Afrika voerde. Daarom klopte ik in 1981 voor het eerst op de deur van de GZB.

Maar in 1985, enkele weken nadat ik naar Houten verhuisd was, klonk de heel duidelijke roep naar Hongarije, om achter het IJzeren Gordijn christelijk studentenwerk op te zetten. Officieel als zendingswerker was dat niet mogelijk, daarom ging ik als PhD student om de Hongaarse zendingsgeschiedenis te bestuderen. Een opmerkelijke stap, omdat ik veel meer een praktische dan een akademische instelling had. Die studie zag ik aanvankelijk meer als de prijs die ik moest betalen voor de dienst in Gods Koninkrijk. Later ontdekte ik dat juist in het vak missiologie het praktische en akademische helemaal geen tegenstelling vormen.

In 1992 verhuisde ik terug naar Houten, naar de Kluutweide, om mijn promotiestudie af te maken, niet wetende wat er daarna zou komen. Net als Elia die bij de beek Krith gevoed werd door de raven, zo vond ik regelmatig plastic tasjes aan mijn deurknop, met margarine doosjes met heerlijke „etensrestjes” van Sion gemeenteleden. Een jaar later leidde een officieel verzoek vanuit Hongarije aan de GZB tot de oprichting van de sektie Europa en tot de officiele uitzending vanuit Sion. In 1997 werd ik tot mijn grote verbazing tot hoogleraar missiologie benoemd, waarbij de deuren naar Oost-Europa zich gaandeweg verder openden. „God gaat zijn ongekende gang”.

… maar Zijn weg is vaak verborgen
In de jaren die volgden mocht ik er getuige van zijn hoe de Here „vele wonderen deed”, zoals de engelse versie van het lied verwoordt, waarvan de vele Levenstekens (zie www.annemariekool.org) getuigen, maar ook dat Zijn weg vaak verborgen is. Perioden van duisternis, moeite, geestelijke strijd en ziekte volgden, waarin ik mocht leren wat het betekent bij Hem te schuilen, dat ook in de diepte Hij erbij is, en wat het betekent om met David psalmen te zingen in de nacht. Op momenten dat ik me fysiek te zwak voelde om ook maar iets te doen, opende de Here een nieuw zendingsveld, van ziekenhuis, wachtkamer en revalidatie, waar zoveel deuren open gingen voor goede gesprekken, door er gewoon maar te zijn. Ik moest nu leren te ontvangen, en ontdekte dat Hij gebruikt wat onaanzienlijk en zwak is, om daarin Zijn kracht te openbaren. Ook dat Gods genade onmetelijk groot is.

Deuren sloten zich, andere deuren leken zich te openen, maar bleven dicht. Here, wat wilt Gij dat ik doen zal? En toen kwam die hele duidelijke roeping om ook verder in Midden- en Oost-Europa bezig te zijn, via het ETS in Osijek. Ik ontdek dat de vele lessen die ik heb mogen leren, de kennis en ervaring die ik heb opgedaan, nu van grote waarde zijn.

God gaat nog steeds zijn ongekende gang…
Eeuwenlang was zending een eenrichtingsverkeer vanuit Europa en Noord-Amerika naar de niet-westerse wereld. Nu is het besef gegroeid, dat eigenlijk de hele wereld een zendingsveld is, ook Europa! Maar wat weten we weinig van het zendingswerk van b.v. Oekraiensche christenen in Rusland en Bosnia, en van Roma christenen die vanuit Oost-Europa naar b.v. Spanje en Frankrijk emigreren en daar nieuwe gemeenten stichten. God gebruikt wat onaanzienlijk is en niet belangrijk is om daardoor Zijn kracht te openbaren. Ik zie het mede als mijn taak en roeping om via deze Nieuwe Levenstekens u inzicht te geven in deze kerken en in deze nieuwe zendingsbewegingen. Er is behoefte aan missiologisch onderwijs en missionaire toerusting op allerlei niveaus en in allerlei vormen. Daaraan hoop ik ook verder een bijdrage te mogen leveren.

Dank en gebed

1. Dank voor de voortgang in het redigeren van de 35 hoofdstukken van het boek Mission in Central and Eastern Europe. Ik ben nog bezig met het afronden van het hoofdstuk met de toekomstperspectieven.

2. Bid voor de orientatiereis naar Bosnie, naar Sarajevo en Mostar begin april, voor goede gesprekken met predikanten, kerkleiders, en docenten van theologische opleidingen. Bid voor Slavko in zijn belangrijke werk als coordinator van een samenwerkingsverband van evangelische kerken. Hij nodigde me als oud-student van het ETS uit om kennis te maken met de kerkelijke situatie en inzicht te krijgen in het theologisch onderwijs. Lees zijn indrukwekkende levensverhaal: http://joshirby.com/better-stories/slavko/.

3. Dank voor de waardige en moedige wijze waarop mijn collega en oud-studente Dr. Dorottya Nagy haar oratie uitsprak getiteld: “Theologie-missiologie in beweging: Liefhebben en de ander, terug naar af”, waarmee ze haar ambt als hoogleraar missiologie mocht aanvaarden aan de Protestantse Theologische Universiteit in Amsterdam. De tekst is te lezen op: http://www.pthu.nl/actueel/nieuws/Nieuwspdf/theologie-migratie-in-beweging-final.pdf. Bid voor haar om wijsheid in haar werk en voor haar belangrijke rol in de netwerken voor missiologie in Midden- en Oost-Europa.

4. Bid voor een gezegende uitzenddienst, in het teken van de opgestane Heer, en onze zendende Koning, waarin we als gemeente en als zendingswerker opnieuw aan elkaar verbonden zullen worden.

In verbondenheid,
Anne-Marie Kool

Az Úr csodásan működik... (God gaat zijn ongekende gang...)



Bladmuziek van hongaarse versie: http://enekeskonyv.lutheran.hu/enek328.htm


Gezang 447


1 God gaat zijn ongekende gang
vol donk're majesteit,
die in de zee zijn voetstap plant
en op de wolken rijdt.

2 Uit grondeloze diepten put
Hij licht, en vreugde uit pijn.
Hij voert volmaakt zijn plannen uit,
zijn wil is souverein.

3 Geliefden Gods, schept nieuwe moed,
de wolken die gij vreest,
zijn zwaar van regen overvloed
van zegen die geneest.

4 Zoudt gij verstaan, waar Hij u leidt?
Vertrouw Hem waar Hij gaat.
Zijn duistere voorzienigheid
verhult zijn mild gelaat.

5 Wat Hij bedoelt dat rijpt tot zin,
wordt klaar van uur tot uur.
De knop is bitter, is begin,
de bloem wordt licht en puur.

6 Hoe blind vanuit zichzelve is
het menselijk gezicht.
Godzelf vertaalt de duisternis
in eind'lijk eeuwig licht.
Liedboek voor de Kerken 1973

Monday, February 22, 2016

Nieuw Levensteken Nr. 101 Kerkbode Herv. Gemeente Sion, Houten, Maart 2016

Nieuw Levensteken Nr. 101                                                                                 13 februari 2016

Beste Gemeenteleden!

“… riepen zij de gemeente bijeen en deden er verslag van wat voor grote dingen God met hen gedaan had, en dat Hij voor de heidenen de deur van het geloof geopend had.” Hd. 14: 27 en 28

Na afloop van hun eerste zendingsreis keerden Paulus en Barnabas terug naar Antiochie, de gemeente die hen na gebed en handoplegging had uitgezonden. Hun doel was om verslag te doen van de grote dingen die God met hen had gedaan en om te vertellen van de open deuren die de Here gegeven had. Wat is hierin de rol van Paulus en Barnabas, en van de gemeente? De gemeente bidt, Paulus en Barnabas laten zich gebruiken, en de Here doet grote dingen en opent deuren, waardoor de gemeente bemoedigd werd en versterkt. Daarover hoop ik u en jullie allen de komende periode weer te vertellen. Dat is de kern en “kringloop” van zending!
In 1993 werd ik officieel uitgezonden door de GZB vanuit de Sion Gemeente, sindsdien verschenen er vele berichten in de Kerkbode, Levenstekens uit Hongarije en later uit Midden- en Oost-Europa. Nu breekt er een nieuwe fase aan, met Nieuwe Levenstekens, en met D.V. 3 April a.s. een nieuwe uitzenddienst.

Oud en Nieuw
“Nieuw”. Er liggen nieuwe uitdagingen voor me, nu ik sinds 1 september j.l. onder verantwoordelijkheid van het Evangelical Theological Seminary (ETS) in Osijek, Kroatie, werkzaam mag zijn. Ook al ligt Osijek maar 40 km. over de Hongaarse grens, niet ver van Servie en Roemenie, en zo’n 250 km. ten zuiden van Budapest, toch is Kroatie een heel andere wereld, met een hele kleine protestantse minderheid (15.000). De oorlog met Servie ligt nog vers in het geheugen, al is die ruim 20 jaar geleden beeindigd. Binnenkort hoop ik een orientatie reis te maken naar Bosnia, Servie en Bulgarije.
Sinds de oprichting in 1972 speelt het ETS een centrale rol in de opleiding van predikanten en zendingswerkers voor heel Oost-Europa. Bij een recentelijk bezoek aan Minsk (Wit-Rusland) ontmoette ik de – vrouwelijke – dekaan van een theologische opleiding in Kiev, die in het begin van de jaren ’90 ook in Osijek had gestudeerd. Met een aantal collega’s uit de regio zijn we bezig met het maken van plannen voor het nieuwe ETS instituut voor missiologie, om in samenwerking met andere netwerken en organisaties de kerken in Midden- en Oost-Europa ten dienste te zijn hun missionaire roeping te vervullen. De bibliotheek van het ETS met zo’n 80.000 boeken zal hierbij een centrale rol spelen.
“Oud”. Naast het vele nieuwe, is er ook veel wat “oud” is, een voortzetting van de roeping en van het werk dat ik de afgelopen jaren gedaan heb. Met mijn veeljarige ervaring en kennis van zending in Midden- en Oost-Europa ben ik ook betrokken bij het netwerk voor missiologie in Midden-en Oost-Europa (CEEAMS) om samen met collega’s uit heel Oost-Europa, van Kyrgystan tot Praag en van St. Petersburg tot Lviv, Kiev en Leipzig vragen van zending en evangelisatie 25 jaar na de val van de Berlijnse muur te bestuderen, en te publiceren. Er is heel veel van elkaar te leren. Deze lessen kunnen gebruikt worden bij de opleiding of de bijscholing van predikanten.
Enkele thema’s die hoog op de agenda staan: Migratie (van b.v. Polen en Roemenen naar het westen van Europa), relatie met Roma (zigeuners), zending vanuit bijbels perspectief, samenwerking met theologische opleidingen in Oost-Europa, maar ook met Westerse kerken en organisaties etc.
Ik ben heel dankbaar dat ik binnenkort opnieuw vanuit de Sion gemeente uitgezonden zal worden. Ook dat behoort bij het “oude”. Zonder een biddende gemeente is het onmogelijk om staande te blijven in het zendingswerk.
Maar er zijn voor mij niet alleen veel oude, maar – gelukkig - ook heel veel nieuwe gezichten in Sion! Ik hoop u en jullie in de komende tijd te leren kennen, misschien eens bij een praatje “om de haard” waar meerderen van u bijschuiven?

Taak en roeping
Als je als een van de weinige hoogleraren missiologie in Oost-Europa werkzaam bent, dan houdt dan in dat je college’s geeft en MA en PhD studenten begeleidt aan verschillende theologische opleidingen. Verder geef ik regelmatig lezingen, zoals recentelijk over de Toekomst van zending in Europa, en voor Chinese predikanten over de achtergrond van de Roma (zigeuners) in Europa. De Chinese kerk in Budapest is de eerste in Europa die zich niet alleen op zendingswerk onder Chinezen, maar ook op de Roma richt.
Voor vele oud-studenten en collega’s ben je ook een soort vraagbaak en mentor. In een wereld met internet en sociale media ben je altijd en overal te vinden! Het hoort natuurlijk ook bij mijn taak om mijn ervaringen en inzichten op papier te zetten en te publiceren, zodat anderen ervan kunnen leren.

Enkele ontmoetingen
En dan zijn er natuurlijk de heel vele ontmoetingen, zoals bijvoorbeeld met Sasa. Hij is 21 jaar oud, en derdejaars theologie student in Osijek, Roma, en afkomstig uit het zuiden van Servie. Iemand had hem aangeraden met mij te spreken, dus samen een pizza gegeten. Zijn grote vraag: “Mijn ouders verlangen dat ik me geheel aan de Roma zeden en gewoonten houd, maar dat is strijdig met mijn roeping. Ik wil verder theologie studeren, en predikant worden.” Ruim twee uur spraken we heel open over zijn vragen. Twee dagen later stelde hij mij een vraag op Facebook…. “Zou ik je mama mogen noemen?”
Op een conferentie in Minsk, Wit-Rusland, georganiseerd door een netwerk met 56 theologische opleidingen in de voormalige Soviet-Unie, waar ik was uitgenodigd om mee te denken over het opzetten van een PhD programma, ontmoette ik Helga, administratief coordinator van dit netwerk, en mijn vriendin Olga, die een netwerk voor orthodoxe zending coordineert. Ze kenden elkaar nog niet. Samen koffie drinken bracht daar verandering in.
En dan zomaar een ontmoeting met een mevrouw in het Gellért bad, waar ik de afgelopen weken dagelijks te vinden was in verband met verdere revalidatie. Ik knikte haar toe, en sprak haar aan: “ik denk dat ik u eerder ontmoet heb”. Ze stortte direkt haar hart uit… “je bent de eerste die me aanspreekt, terwijl ik hier al acht keer ben geweest voor behandelingen… Mijn man ligt in het ziekenhuis en is ernstig ziek… ik heb helemaal niemand om tegen aan te praten… Wanneer ben je hier weer?”

Dank en gebed
1. Bidt voor het afronden van het boek Mission in Central and Eastern Europe. Het geeft op een unieke manier inzicht in de ontwikkelingen in deze regio van de afgelopen 25 jaar en ook in de uitdagingen die er liggen. Het zal ook een belangrijke bron zijn voor het missiologisch onderwijs.
3. Op 4 maart a.s. hoopt mijn collega en oud-studente Dr. Dorottya Nagy haar ambt als hoogleraar missiologie te aanvaarden aan de Protestantse Theologische Universiteit in Amsterdam. Dankt dat zij op deze belangrijke post benoemd is, en bidt voor haar om wijsheid. Opgeven voor het bijwonen van de oratie kan via de website van de PThU.
4. Ik ben heel dankbaar voor het meeleven dat wij hebben ondervonden rondom het overlijden van mijn vader. Het was heel bijzonder dat ik juist in Nederland was.
Tenslotte, via de sociale media ben ik te volgen. Regelmatig zal ik ook berichten en foto’s plaatsen op mijn blog: www.annemariekool.org. Aarzel niet om vragen te stellen, waarop ik of persoonlijk of in een Nieuw Levensteken op in kan gaan!

In verbondenheid,
Anne-Marie Kool




Sunday, January 10, 2016

A remarkable story related to the Lena and George Hendrickson library of the Evangelical Theological Seminary, Osijek, Croatia

The Lena Hendrickson Story

As read by Stephen Hendrickson
at the Dedication of
The Lena and George Hendrickson Library
Evandeoski Teoloski Fakultet
Osijek, Croatia
June 10, 2006

Where does the story of this day begin?

One could trace its roots in many directions, but one of the “beginnings” of the story of this day goes back to an ill mother, pregnant with her third child, who took her doctor’s advice to “return to the old country where the air is more fresh” than that of Hamilton, Ontario, just outside of Toronto, Canada. She returned with her children, Matt and Lena, to the village of Plavna, across the Danube from Vukovar, in Voivodina, then part of Hungary. Sadly, she died sixteen days after giving birth to John, and her three children, orphans as they were, were taken in by their grandparents, German and Croatian, and nurtured and raised in the small farming village for the next six years. This is how Lena Hendrickson, born in Kitchener, Ontario, Canada, came to spend her childhood years from age four to ten in this area. Her father, having supported the children from his job in Canada, returned, and remarried, after a courtship of some hour and a half, and sent for the children to return to Canada on one of the last boats to leave Europe before the outbreak of the hostilities of World War 11.