Budapest, 17 december 2007.
Aan de Herv. Gemeenten te
Houten en te Oud-Alblas
Beste vrienden en familie!
Van gasten kun je veel leren! Gasten helpen je je situatie met nieuwe ogen te zien. Regelmatig heb ik mensen te gast, vooral ook uit Nederland. In dit Kool Nieuws heb ik enkele van hen gevraagd hun impressies weer te geven.
Impressies uit Budapest (1)
“Kool Nieuws (en de eerdere Levenstekens uit Hongarije) is sinds jaren voor velen een bron van informatie over de ontwikkelingen in Midden en Oost Europa en het werk in zending en evangelisatie in deze regio. De inhoud van de nieuwsberichten maakt ook zichtbaar welke bijzondere bijdrage Anne-Marie Kool hieraan levert. Ik kan dat rustig hier opschrijven. Ze heeft mij gevraagd om wat impressies te geven voor haar nieuwsbrief en ik doe dat dan ook op mijn manier. Sinds twee jaar ben ik als vrijwilliger bij het werk van Anne-Marie betrokken, heb haar en haar werk leren kennen. De regio is mij sinds het begin van de 90-er jaren meer en meer vertrouwd geworden door diverse actitiviteiten vooral op het terrein van de zorg voor mensen met een beperking.
Hoogleraar missiologie in een post communistische regio met alles wat je maar bedenken kunt: weinig geloof in niets en niemand dat kreeg je in een communistische opvoeding mee. Doen wat je belooft en zeggen wat je denkt: nou nee , je weet maar nooit. En toch... er zijn mensen die de uitdaging aannemen. Die geloven in mogelijkheden, omdat zij erop vertrouwen dat God hen helpt ondanks alle mistroostigheid. Mistroostig zo zag het hier de afgelopen week uit: grijs en grauw.
En vanmorgen scheen op eens de zon, een blauwe lucht en een frisse wind. Als een symbool van al die kleine en grote vonkjes die je kunt zien. In de ogen van de studenten met wie Anne-Marie bezig is en die leren de opdracht van de Bijbelse boodschap in de huidge samenleving te verstaan. Bij sommige kollega’s, die tijdens een korte ontmoeting snel even iets vertellen van hun werk. En op zondag in de kerk: voorstellen van nieuwe gemeenteleden uit de afgelopen periode. Een indrukwekkend moment, een adventszondag en dan ruim 25 mensen die voor het eerst actief betrokken willen zijn bij de gemeente. En niet te vergeten de kinderen die dit jaar geboren zijn nog een keer allemaal er bij. Groei van een gemeente dankzij een niet aflatende inzet van de predikanten en de vele actieve vrijwilligers. En dan in zo’n wijk met heel veel hoogbouw. Meer dan 30.000 bewoners en een gemeente met een geweldige uitstraling. Veel om te leren.
Leren, dat doe je als je met Anne-Marie mag werken. Docent in hart en nieren, er is zo veel te leren zo lijkt ze voortdurend uit te stralen. Niet als doel op zich, maar om je in te zetten voor de Goede Zaak. Inspiratie dat krijg je er van, dat zie ik bij de studenten en bij een aantal kollega’s. Mistroostig, soms ook, maar zoek dan de troost maar daar waar je het beste vinden kunt in: in de Bijbel.
In het Hongaars, Engels, Duits, Frans en Nederlands kom je ze tegen. Op kantoor, thuis: de Bijbel als onuitputtelijke bron van inspiratie.
Budapest is een Westerse stad geworden. Alles is te koop, er zijn meer grote supermarkten in en rond de stad dan in Nederland. Er wordt op allerlei manieren reklame gemaakt voor alle producten van deze wereld. En ergens in een gebouw op het Calvijnplein wordt stap voor stap gewerkt aan een heel andere dimensies van het mens zijn.”
(Mineke Hardeman, Budapest 13 december 2007)
(Oud-)studenten vertellen...
Regelmatig loop ik oud-studenten tegen het lijf. Afgelopen week ontmoette ik Angelika. In 1995 en de jaren daarna volgde ze colleges missiologie. Samen met haar man heeft ze enkele jaren zendingswerk in India gedaan. Nu coördineren ze het werk van een international zendingsorganisatie in Hongarije. Ook Janet was er, die vorig jaar haar postdoctorale opleiding afsloot. Via een stage in het kader van haar studie was ze in contact gekomen met enkele meisjes uit Mongolië die in Hongarije wonen. Ondertussen is er een Mongoolse gemeente ontstaan en is er een verlangen gegroeid bij enkele jongeren om zelf als zendingswerker uitgezonden te worden (zie verslag van Henk Massink). Het is geweldig te zien hoe Janet hen als een mentor helpt. Er is een enorme behoefte aan toerusting en training. Ook is Janet betrokken bij het college communicatie in andere culturen aan de Károli. Emőke kwam ik in Princeton tegen. Afkomstig uit Servië, studeerde ze in Pápa en liep stage o.a. in Rotterdam. Daar werd ze uitgedaagd uit haar “Hongaarse” wereld te stappen, en realiseerde ze wat een verrijking dat is. Nu is ze in Princeton betrokken bij het bureau internationale zaken van het Seminarie, verantwoordelijk voor het versterken van de contacten met Amerikaanse en buitenlandse studenten. Een andere student uit Pápa, Krisztián, komt iedere week een dag vrijwilligerswerk doen in het zendingsinstituut. Nóra, ook uit Papa, is aktief betrokken bij een netwerk voor predikanten aktief in stadszending. Gábor was op uitnodiging van László betrokken bij een vakantiebijbelclub in zijn gemeente, met kinderen uit een achterstandswijk. Beiden sloten in juni hun postdoctorale programma af. Met kerst is er een vervolg. In september was ik op bezoek in de gemeente van Szerena, die deelneemt aan het PhD programma, bij het in gebruik nemen van de opgeknapte pastorie. Drie weken lang had iedereen de handen uit de mouwen gestoken, en waren kosten nog moeiten gespaard. “Ze waardeert wat we doen, daarom werken we zo graag mee”. De gemeente is de afgelopen jaren heel sterk gegroeid. “Er is grote verbazing in het dorp dat er zoveel verschillende mensen bij de gemeente horen.” 1 Kor. 12 in praktijk!
Van zaterdagmorgen 1 december tot dinsdagmorgen 4 december was een ouderling uit de Sion gemeente in Houten te gast in Boedapest. Ook hij komt al sinds het begin van de 90-er jaren in Hongarije.
Impressies uit Budapest (2)
„Het was goed om op deze manier de banden weer eens aan te halen. Miklos en Toncy Nagy boden mij in hun flat in de wijk Gazdagrét een gastvrij onthaal. Zij zijn ook in onze gemeente op bezoek geweest in 2005. Hun woning bevindt zich op ongeveer 200 meter van de Gazdagrét-kerk. Met hen had ik opnieuw gesprekken tot diep in de nacht over de Hongaarse maatschappelijke en politieke situatie. Het werd me weer eens duidelijk hoe sterk de communistische naweeën nog zijn en hoe kwalijk die invloeden zijn voor een samenleving. De socialistische regering (onder leiding van een oud-communist) doodt iedere vorm van maatschappelijke creativiteit en verantwoordelijkheid.
Gazdagrét gemeente
Zondagmorgen vulde de kerk van de Gazdagrét-gemeente zich spoedig geheel. Het is opvallend hoe grote groepen mensen uit de omgeving zich via de Alpha-cursus bij de gemeente voegen. Het zal er mee te maken hebben dat de gemeenteleden zich zeer gastvrij opstellen voor de mensen uit de buurt. Andras Lovas, de predikant, zocht in zijn preek ook nadrukkelijk aansluiting bij de situatie waarin de mensen zich bevinden: de drukke tijd voor Kerst waarin er van de gemiddelde Hongaar veel verwacht wordt. Dat gebeurde zonder dat aan de tekst tekort werd gedaan. Het was een eerste preek over een aantal Psalmen. Nu stond Psalm 13 centraal. Dit is een klaagpsalm. Ds. Lovas liet zien dat de klacht hoort bij een bijbels geloofsleven. Maar de klacht gaat gaandeweg over in gebed en in geloofsvertrouwen. Aansluitend vierde de gemeente het Heilig Avondmaal.
Mongoolse dienst
Zondagmiddag bezocht ik met Anne- Marie een kleine Mongoolse gemeente. Janet, een van de oud-studenten van Anne-Marie had ons uitgenodigd. Zij is nauw betrokken bij het ontstaan van deze gemeente. Niet in de rijkste buurt van Boedapest. De dienst zou om 17.00 uur beginnen maar tegen die tijd stonden we wel in de kou voor een dichte deur. Dat veranderde echter snel. Even na vijven kwamen er een aantal mensen aanlopen met een onmiskenbaar Aziatisch uiterlijk. Praten ging niet zo goed, maar al snel groeide het gezelschap en kwam er iemand met een sleutel. De ontvangst was allerhartelijkst. Met frisdrank en koek werden we welkom geheten.
Het werd een bijzondere dienst die zo’n tweeënhalf uur zou duren. Wie klaagt er dan nog over een dienst van anderhalf uur? De gemeente nam afscheid van twee in Duitsland wonende koreaanse evangelist-predikanten die de afgelopen tien dagen een evangelisatie aktie hadden geleid. De oudste van hen preekte nu niet, maar zong een lied waarin je de Mongoolse steppewinden kon horen huilen. Daarna nam de andere Koreaanse predikant in het mongools. Sinds de jaren 80 zijn er namelijk nogal wat Mongoolse vrouwen als naaisters in Boedapest aan de slag gegaan [in 1994 had ik kontakt met Munhjin, die in de Pasaret gemeente tot geloof kwam, amk]. Nu waren er uiteindelijk zo’n veertig mensen in de dienst aanwezig, de overgrote meerderheid vrouwen.
Het woord was als een tweesnijdend scherp zwaard. In de preek kwam uitgebreid Openbaring 21 vers 8 aan de orde zeven soorten zonden staan genoemd. Een ieder die één van deze zonden doet, komt ‘in de poel die brandt van vuur en sulfer’. Tijdens deze dienst vroeg de voorganger aan de gemeenteleden – terwijl iedereen zijn ogen dichthield - hun hand op te steken als ze zich schuldig wisten aan één van deze zonden. Het was een ernstig woord waarin het geweten werd geraakt. Daar bleef het niet bij. De predikant prees het bloed van Christus aan als weg tot behoud en overwinning. Daarbij gaf hij voorbeelden van het krachtige werk van Gods Geest in het hart van heidense (Mongoolse) priesters. De gemeente gaf duidelijk uiting aan haar blijdschap over deze grote genade.
Deze dienst leek ook een soort institueringsdienst. Verschillende gemeenteleden kregen een taak toegewezen. Zij kwamen naar voren en kregen een zegen mee. Daarna nam een ieder met een stevige omhelzing afscheid van de twee koreaanse gastvoorgangers en werden wij als bijzondere gasten toegezongen. Het was allemaal bijzonder indrukwekkend en aangrijpend in de goede zin van het Woord.
Missiologisch Instituut en Karoli Universiteit
Tijdens dit bezoek wilde ik me graag ter plekke op de hoogte stellen van de nieuwe situatie waarin Anne Marie werkt. Maandagmiddag ben ik even op het Missiologisch Instituut geweest aan het Calvijnplein. Dit Instituut is dan nu onderdeel van de Karoli Universiteit en valt niet direct meer onder een bestuur dat verantwoording schuldig is aan de synode van de Hongaars-Hervormde Kerk. ’s Middags mocht ik aan die universiteit meemaken hoe Bernard Kaiser, een Duitser die dogmatiek geeft aan de Theologische opleiding van de Hongaars-Gereformeerde Kerk in Komarno (Slowakije) zijn hoogleraarsbevoegdheid aan de universiteit verkreeg. Wij kennen dat niet, maar in Duitsland en ook in Hongarije moet je een ‘Habilitationsschrift’ verdedigen om hoogleraar te kunnen worden.
Dr. Kaiser slaagde met glans. Hij wist zijn boek over de wijze waarop God Zich openbaart (Fundamentaltheologie, Band I) tot tevredenheid van het gezelschap van hoogleraren te verdedigen. Daarna moest hij als proeve van bekwaamheid twee korte lezingen geven. Ook dat kostte hem niet al te veel moeite. Onder het genot van een kopje koffie en een stevig stuk Hongaars gebak heeft Anne Marie hem nog een aantal tips gegeven om te slagen als docent in een Hongaarse omgeving. Al met al was het uiterst boeiend om deze hoffelijke Duitser en zijn vrouw te ontmoeten. Hij wil volgend jaar ook graag eens naar Nederland komen om te kijken hoe hij hier zijn netwerk kan uitbreiden.”
(H.F. Massink)
Tenslotte
Van harte wil ik jullie allen heel hartelijk danken voor het gastvrije onthaal tijdens mijn verloftijd en heel veel zegen voor het nieuwe jaar.
In Christus verbonden,
Anne-Marie Kool
